Các nhóm biển báo giao thông đường bộ hiện hành

Biển báo giao thông đường bộ là một thành phần cấu thành hệ thống hạ tầng kỹ thuật giao thông, được quy định cụ thể trong Luật Giao thông đường bộ và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan. Với chức năng truyền đạt hiệu lệnh, chỉ dẫn, cảnh báo hoặc cấm, hệ thống biển báo đóng vai trò điều tiết trật tự giao thông và đảm bảo an toàn cho người và phương tiện lưu thông. Việc nhận biết, hiểu đúng và chấp hành nghiêm các quy định về biển báo không chỉ là nghĩa vụ của người tham gia giao thông mà còn là căn cứ pháp lý trong việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Biển báo giao thông là gì?

Biển báo giao thông đường bộ cung cấp thông tin, cảnh báo..quy tắc giao thông

Mặc dù pháp luật hiện hành chưa đưa ra định nghĩa cụ thể về biển báo giao thông đường bộ, nhưng trên thực tế đây được hiểu là các biển hiệu được đặt cố định hoặc tạm thời trên đường nhằm truyền đạt thông tin, cảnh báo, hướng dẫn hoặc yêu cầu chấp hành một quy tắc giao thông nhất định đối với người điều khiển phương tiện và người đi bộ.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 10 Luật Giao thông đường bộ năm 2008, hệ thống báo hiệu đường bộ bao gồm nhiều hình thức khác nhau như: hiệu lệnh của người điều khiển giao thông, tín hiệu đèn giao thông, biển báo hiệu, vạch kẻ đường, cũng như các thiết bị phụ trợ như cọc tiêu, tường bảo vệ và rào chắn.

Trong trường hợp tại cùng một vị trí xuất hiện nhiều hình thức báo hiệu, người tham gia giao thông phải tuân thủ theo thứ tự ưu tiên sau:

• Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông
• Tín hiệu đèn giao thông
• Biển báo giao thông
• Vạch kẻ đường và các dấu hiệu khác trên mặt đường.

Các nhóm biển báo giao thông đường bộ hiện hành

Hệ thống biển báo giao thông đường bộ tại Việt Nam được chia thành 5 nhóm chính, mỗi nhóm có hình dáng, màu sắc và chức năng riêng nhằm truyền tải những thông tin bắt buộc, định hướng, cảnh báo hoặc hướng dẫn cho người tham gia giao thông. Việc nắm vững đặc điểm từng nhóm biển không chỉ giúp tuân thủ pháp luật mà còn góp phần đảm bảo an toàn khi lưu thông.

1. Biển báo cấm

Biển báo cấm

Đây là nhóm biển có chức năng quy định những điều người tham gia giao thông không được phép thực hiện trên đoạn đường hoặc khu vực cụ thể.

- Hình dáng và màu sắc: Hình tròn, viền đỏ, nền trắng, hình vẽ màu đen thể hiện nội dung bị cấm.

- Vị trí lắp đặt: Thường được đặt trước khu vực cấm để người lái xe có đủ thời gian điều chỉnh hành vi.

- Một số biển phổ biến:

• Cấm đi ngược chiều (P.102): Biển hình tròn, nền đỏ, vạch ngang trắng. Cảnh báo cấm mọi phương tiện đi vào theo hướng ngược lại.
• Cấm dừng xe và đỗ xe (P.131a): Biển có dấu gạch chéo màu đỏ, ngụ ý không được dừng hoặc đỗ xe tại khu vực đó.
• Cấm xe tải (P.106b): Thể hiện giới hạn về loại phương tiện được phép di chuyển, thường nhằm hạn chế trọng tải đường.

Lưu ý: Người điều khiển phương tiện vi phạm biển báo cấm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP.

Xem thêm bài viết: Hướng dẫn tra cứu phạt nguội xe máy

2. Biển báo hiệu lệnh

Biển báo hiệu lệnh

Nhóm biển báo giao thông đường bộ này bắt buộc người điều khiển phương tiện phải chấp hành một hướng đi hoặc hành động nhất định, không mang tính lựa chọn.

- Hình dáng và màu sắc: Hình tròn, nền xanh dương, hình vẽ màu trắng.

- Ý nghĩa: Bắt buộc thực hiện theo chỉ dẫn, như đi theo hướng chỉ định, quay đầu xe, đi vòng sang trái...

- Một số biển phổ biến:

• Đi thẳng (R.301a): Yêu cầu xe chỉ được đi theo hướng mũi tên chỉ thẳng.
• Rẽ trái bắt buộc (R.301b): Chỉ được rẽ trái tại ngã tư, không được đi thẳng hoặc rẽ phải.
• Tốc độ tối thiểu (R.306): Yêu cầu phương tiện duy trì tốc độ bằng hoặc cao hơn mức quy định.

Lưu ý: Đây là loại biển có tính cưỡng chế cao. Việc không tuân thủ biển báo hiệu lệnh có thể gây mất an toàn và bị xử phạt nghiêm theo luật.

3. Biển báo nguy hiểm và cảnh báo

Biển báo nguy hiểm và cảnh báo

Biển báo giao thông đường bộ nhóm này có chức năng cảnh báo các tình huống nguy hiểm có thể xảy ra, từ đó giúp người điều khiển phương tiện chủ động phòng tránh tai nạn.

- Hình dáng và màu sắc: Hình tam giác đều, viền đỏ, nền vàng, hình vẽ màu đen.

- Đặc điểm sử dụng: Được đặt trước vị trí nguy hiểm một khoảng cách nhất định tùy theo loại đường và tốc độ cho phép.

- Một số biển phổ biến:

• Đường cong nguy hiểm (W.201a): Cảnh báo sắp vào đoạn đường cong gấp bên trái hoặc phải.
• Đường trơn (W.224): Cảnh báo nguy cơ mất lái khi trời mưa hoặc đường ẩm ướt.
• Người đi bộ cắt ngang (W.207): Cảnh báo khu vực có trường học hoặc khu dân cư có người thường xuyên sang đường.

Lưu ý: Dù không mang tính cưỡng chế như biển cấm, nhưng nếu xảy ra tai nạn tại khu vực đã có biển cảnh báo, người điều khiển phương tiện có thể bị coi là chủ quan và phải chịu trách nhiệm lớn hơn.

4. Biển chỉ dẫn

Biển chỉ dẫn

Biển chỉ dẫn là nhóm biển hướng dẫn người tham gia giao thông đi đúng hướng, nắm rõ thông tin về tuyến đường, địa điểm hoặc các tiện ích bên đường.

- Hình dáng và màu sắc: Hình chữ nhật hoặc vuông, nền xanh dương, chữ và hình vẽ màu trắng.

- Tác dụng: Tạo điều kiện thuận lợi khi lưu thông, đặc biệt tại các giao lộ, đường cao tốc, khu vực đông dân cư.

- Một số biển phổ biến:

• Chỉ hướng rẽ (I.408): Cho biết hướng đi đến các địa danh hoặc tuyến đường khác.
• Khoảng cách đến địa điểm (I.401): Hiển thị số km còn lại đến các điểm đến.
• Biển báo trạm xăng, bệnh viện, bến xe (I.407): Cung cấp thông tin tiện ích phục vụ hành trình.

Lưu ý: Biển chỉ dẫn không mang tính bắt buộc nhưng có giá trị quan trọng trong việc định hướng và đảm bảo lưu thông an toàn.

5. Biển phụ

Biển phụ

Biển phụ có vai trò bổ sung, làm rõ hoặc giới hạn phạm vi hiệu lực của các biển báo chính.

- Hình dáng và màu sắc: Hình chữ nhật, nền trắng, viền đen, nội dung thể hiện bằng ký hiệu hoặc chữ màu đen.

- Cách sử dụng: Thường được đặt ngay dưới các biển báo chính, giúp người tham gia giao thông hiểu đúng và đủ thông tin.

- Một số biển phụ phổ biến:

• Thời gian áp dụng (S.501): Ví dụ “6h – 22h” nghĩa là biển chính chỉ có hiệu lực trong khoảng thời gian đó.
• Loại phương tiện áp dụng (S.502): Ví dụ hình ô tô tải trên biển phụ, nghĩa là biển chính chỉ áp dụng cho xe tải.Chiều dài đoạn đường (S.503): Cho biết biển báo áp dụng trong phạm vi bao nhiêu mét phía trước.

Lưu ý: Việc bỏ qua hoặc hiểu sai biển phụ có thể dẫn đến vi phạm hành chính ngoài ý muốn.

Trách nhiệm tuân thủ và xử lý vi phạm biển báo

Người điều khiển phương tiện giao thông có nghĩa vụ tuân thủ đúng các biển báo giao thông đường bộ hiện hành. Trường hợp cố tình hoặc vô ý vi phạm hiệu lệnh của biển báo có thể bị xử lý vi phạm hành chính, hoặc nặng hơn là bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Trách nhiệm tuân thủ và xử lý vi phạm biển báo

Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP), mức phạt đối với hành vi không chấp hành biển báo giao thông cụ thể như sau:

Đối với ô tô

• Phạt tiền từ 800.000 – 1.000.000 đồng nếu không chấp hành biển báo cấm, biển chỉ dẫn.
• Phạt 3.000.000 – 5.000.000 đồng, tước quyền sử dụng GPLX từ 1 – 3 tháng nếu đi vào đường cấm, ngược chiều theo biển báo hiệu.

Đối với xe máy

• Phạt tiền từ 300.000 – 500.000 đồng khi vi phạm biển báo hiệu đường bộ.
• Trường hợp đi ngược chiều theo biển cấm: phạt từ 1.000.000 – 2.000.000 đồng, có thể bị tước bằng lái.

Ngoài ra, trong các trường hợp tai nạn xảy ra do không tuân thủ biển báo, cơ quan chức năng có thể xem xét tăng nặng hình phạt, hoặc áp dụng các chế tài bổ sung như tịch thu phương tiện, giáo dục bắt buộc, v.v.

Việc hiểu và chấp hành đúng biển báo giao thông đường bộ không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là hành động thiết thực để bảo vệ an toàn cho chính bản thân và cộng đồng. Trong bối cảnh hệ thống giao thông ngày càng phát triển và phức tạp, mỗi người tham gia giao thông cần nâng cao ý thức, cập nhật đầy đủ các quy định mới, đặc biệt là những thay đổi liên quan đến hệ thống báo hiệu. Chỉ khi tuân thủ đúng hiệu lệnh từ biển báo, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường giao thông văn minh, an toàn và hiệu quả.

Hy vọng bài viết trên tại Vntrack sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những loại biển báo giao thông đường bộ tại Việt Nam. Nếu thấy hay hay chia sẻ bài viết đến cộng đồng nhé.